Sunday, June 7, 2015

Á-RẬP SAU-ĐI  . Dịch từ NAT GEO Oct 2003 .
Hoàng tử Mishaal - ng con thứ 14 của vua quá cố Abdul Aziz ibn Saud - chủ tọa , trong khi ngồi tại một majlis , một cuộc gặp mặt nơi công dân có thể trực tiếp thỉnh cầu/kiến nghị (petition) các nhà lãnh đạo để xin giúp đở , xin ý kiến , hay cần 1 món tiền khẩn cấp . . . Á-rập Sau-đi đc cai trị bởi bộ tộc Saud với hơn 5.000 hoàng tử . . . .Nhà nước Á-rập Sau-đi cho vay ko lãi đối với công dân nào muốn lập 1 cơ sở kinh doanh và cấp lương cho sv muốn học nghề . . .
Một ngôi nhà khiêm nhường ở Riyadh rộng 5.000 bộ vuông/464.51 m2 , khoảng 5 lần so với một nhà của ng trung lưu (middle-class) tại Tây Âu và cũng rộng thênh thang so với tiêu chuẩn bang Texas . "Tôi sẽ giới thiệu ngôi nhà mới của tôi , " 1 viên chức cấp trung nói với tôi tại Riyadh . . .Tòa nhà rộng khoảng 25.000 bộ vuông/2.323 m2 , từ trần tới sàn lót bằng đá cẩm thạch (marble) hồng nhập cảng . . . Đc biết : dù cực kỳ giàu có như vậy nhờ dầu hỏa , nhưng khi chết , ng dân xứ này , dù là vua , vẫn theo phong tục truyền thống của dân du mục (nomad) : thân xác họ đc bó bằng vải thô , đem ra chôn ở sa mạc và đc đánh dấu bởi vài viên đá .
2/ SV tại Dar Al-Hekma , một đại học nữ tại Jeddah , có thể học nghành y tá , quản trị , hay đồ thị , nhưng do sự diển giải của sharia , hay luật Hồi giáo , họ ko thể xuất ngoại mà ko có giấy phép , xuất hiện nơi công cộng mà ko có thân nhân đi kèm , hay lái xe .
3/ Mùi thơm của gỗ đàn hương (sandalwood) bao phủ buổi gặp mặt gần biên giới Iraq của các lãnh đạo bộ tộc tại một nhà lều của một tộc trưởng (sheikh) nổi tiếng để chia xẻ lửa trại , ăn bánh mì , trao đổi câu chuyện , và thảo luận tin tức trong ngày .



 
Thái tử Abdullah bin Abdul Aziz al-Saud , Nhiếp Chánh , Đệ 1 Phó TT và TL lực lượng vệ binh quốc gia là một ng có quyền lực rõ ràng . Ông ta thực tế là quyền quốc vương , thay cho ng anh cùng cha khác mẹ (half -brother) , Vua Fahd , suy nhược vì bị stroke năm 1995 . . . Một buổi sáng , tôi đã dự buổi tiếp dân (majlis)tại nơi làm việc của thái tử ở BCH vệ binh quốc gia .
Với al Qaeda đc nghĩ rằng đang chuẩn bị những cuộc tấn công mới , an ninh dày đặt ở cổng vào của BCH vệ binh quốc gia . . .
Tôi thấy 1 ng chăn lạc đà già nua , tiến gần tới tới thái tử . Họ bắt tay , và ng này ngồi kế TT để thảo luận trực tiếp , thỉnh thoảng vỗ nhẹ tay TT để nhấn mạnh các điểm chính .
" Ông ta có thể xin phép TT cho cừu ăn cỏ trên đất của vua , " 1 ng ngoài cuộc đã thì thầm bên tai tôi trong khi chúng tôi cố gắng kín đáo (discreetly) nghe lén ." Vài ng chỉ ghé vào để chào TT , Riyadh nói thêm. " Hoặc hỏi ý kiến TT về vấn đề hôn nhân của họ . "
Không cần có phỏng vấn trước khi gặp các hoàng tử của nước này . (Có trên 5.000 hoàng tử) . Bất cứ ai cũng có thể gặp các HT , và cũng ko gì bất thường khi một ng Bedouin chăn lạc đà đến than phiền với HT về việc cho chúng ăn cỏ đến trước 1 tỉ phú về địa ốc đến để xin giấy xây cất . Trong 2 trường hợp này , vị HT chăm chỉ lắng nghe và giao việc này cho phụ tá đứng cạnh .
Bên ngoài các cung điện , những cuộc gặp gở cũng nhiều ko kém . Nơi thì láng giềng gặp nhau để giải quyết các tranh cải . Nơi thì các trí thức và văn sĩ gặp doanh gia và kỹ sư , hay các viên chức thảo luận những vấn đề của CP với ng tiền nhiệm nghỉ hưu . . .