Helen Nguyen

December 23 at 11:00 PM ·

 Have you ever wondered why modern roads get riddled with potholes after the first rain, while we can still walk on Roman roads built two thousand years ago? The answer isn't magic, but rather an almost manic obsession with engineering that made Rome the master of the ancient world. They didn't build simple dirt roads, but veritable walls buried deep in the ground, designed to withstand the passage of entire legions and heavy chariots for centuries without yielding an inch to wear and tear.

The secret to their durability lay in what wasn't visible to the naked eye, hidden beneath the surface. Before laying those famous polygonal stone slabs, Roman engineers excavated deep trenches to create a multi-layered, stratified foundation. They began with large stones for the foundation, followed by gravel and rubble mixed with lime, and finished with compacted sand. This system allowed for perfect drainage, preventing water from accumulating and destroying the road from within—a technique many modern structures would envy.

Thanks to this immense network of ancient highways, which eventually totaled more than 80,000 kilometers of paved roads, news and armies could travel at breakneck speed for the time. It was the stone internet of the Empire, connecting misty Britain to the deserts of Syria. Today, when we look at those weathered stones, we are seeing living proof that when something is built with a vision of eternity, it can defy time itself.

 

Nhờ sửa computer, tôi đã học được tánh kiên nhẩn.

- Đam mê là động lực khiến chúng ta hành động ko mệt mỏi. Vì có lúc tôi đã thức tới mấy giờ sáng để sửa máy tính, hầu sớm giao máy cho người quen – mà ko lấy 1 đô. Chưa kể còn cho họ đồ phụ tùng như mouse, v.v…

- Hiểu tức là nhớ lại -- Triết gia kiêm nhà toán học Pythagore. Ý nói kiến thức của ta có được nhờ tích lũy qua nhiều kiếp. 

Từ khoảng đầu thập niên 2.000, từ chỗ ko biết gì máy tính, nhưng nhờ đọc sách nhiều (toàn tiếng Anh, vì nhà kế bên thư viện chánh của San Jose), tôi đã sửa nhiều laptop khác nhau (máy tính để bàn thì ít hơn), của các hãng Dell, HP, Gateway, Acer, Toshiba, v.v... Nhưng tôi chưa bao giờ* thay một CPU hay một con chip nào đó trên bản mẹ (motherboard)-- còn lại làm được hết như thay thẻ nhớ (memory board), ổ cứng (hard drive), màn hình, v.v... Đôi khi tôi phải nhờ người mạnh tay, như ông Đức (đang nằm bv) tháo giùm ổ cứng, vì tay tôi rất yếu.

Trước khi sửa 1 laptop, tôi phải vào mạng tìm kiếm cuốn manual hay service guide của nó – để đọc rất kỹ vì tôi phải dựa vào đó mà tháo ráp laptop này. Nguyên tắc của tôi là nếu ko sửa được món gì thì cũng ko được làm hư 1 món khác trên máy tính. Tôi chưa bao giờ tháo ráp MacBook* (một loại laptop của Apple) -- vì muốn tháo nó ra, phải đồ nghề đặc biệt, ko phải đồ nghề thông thường, xem hình, mà tôi đang có.

             

        

Camera này ko xài được vì chỉ tương thích với network 2.4 GHZ, nên ko hợp với network 5.8 GHz, mà tôi đang dùng. 

* Sở dĩ tôi chỉ làm được như vậy mà thôi vì ko khéo tay như người bình thường -- hậu quả của sốt cao lúc 14 tuổi (năm 1961), uống rất nhiều trụ sinh và kháng viêm (corticoid), v.v... dẫn đến SUY DINH DƯỠNG, rối loạn về chuyển hóa, v.v.... đến độ năm 1968, vào lính mà ko vác nổi khẩu Garant M-1, phản ứng lại chậm chạp, quờ quạng, khiến đồng đội khinh rẻ, cấp trên khiển trách hay chửi bới. Nếu tôi khéo tay, tôi đã biết chơi đàn từ lúc 14 tuổi, vì có thày dạy. Do đó, tôi đã già trước tuổi, đến độ có người nói, mày đứng kế ba mày, ko ai biết ai là cha, ai là con, xem hình.

Riêng phone thì tôi chỉ biết thay pin hay SIM*. Chưa biết thay thế cái gì của tablet*.

Tuy nhiên tôi rất giỏi về chỉnh sửa phần mềm, từng phục hồi biết bao máy tính, phone, hay tablet bị MÀN HÌNH TỐI ĐEN (black screen of death), v.v...

(Còn tiếp).

SJ ngày 30/12/25.

 Từ chuyện tu tại chức đến trận Đá Biên tháng 10/1973.

1/ Ngày xửa ngày xưa ở xứ Đông Lào, một ông cán bộ đi thi nhiều lần nhưng rớt hoài, bèn than với vợ: "Anh cũng muốn có bằng cấp để hãnh diện với đời, nhưng thi hoài ko đậu."

Vợ liền trả lời: Đi thi cũng như đi đẻ. Rặn hoài thì cũng lòi ra đứa nhỏ.

- Em nói vậy mà nghe được à. Em có sẵn đứa nhỏ, rặn hoài cũng ra. Còn anh trong bụng có chữ nghĩa nào đây mà rặn ra.

Thế là từ đó, các lớp chuyên tu và tại chức ra đời để phục vụ nhu cầu này của các ông và bà cán bộ.

Tôi có bà con, con của cô ruột, ở miền Bắc, sau 75 vào dạy học cho các sĩ quan QĐNDVN. Bả nói các ông này trình độ rất kém, vì họ thăng cấp do thành tích chiến đấu*, chứ ko do trình độ học thức. (Trong miền nam trước 75, muốn đi sĩ quan, phải có bằng tú tài 1 (nghĩa là phải học hết lớp đệ nhị hay lớp 11 bây giờ).

* Xem hồi ký của KTS Vương thừa Bình, cựu bộ đội.

2/ Khoảng tháng 10 năm 1973, hàng trăm bộ đội thuộc trung đoàn 207 CSBV, phần lớn là SV đại học XD Hà Nội, từ KPC xâm nhập vào tỉnh Kiến Tường của VNCH. Khi di chuyển băng ngang Đồng Tháp Mười, đã đóng quân trên cồn đất cao, giữa biển nước mênh mông. Do thiếu kinh nghiệm nên họ phơi quần áo màu mè, đã bị trực thăng thấy. Thế là cả tiểu đoàn 2/10 của sđ 7 bộ binh của tôi được thả xuống để bao vây đơn vị, mà phần lớn là SV chưa có kinh nghiệm chiến đấu. Họ còn bị trực thăng và pháo binh bắn phá nên tổn thất lớn. Có đăng lại trong các bài như "Miếu Bắc Bỏ" hay "Trận Đá Biên", v.v...

https://baolongan.vn/ngoi-mieu-bac-bo-va-an-tinh-nguoi...

Gọi là "Miếu Bắc Bỏ" vì ngôi miếu thờ cúng 291 BỘ ĐỘI của trung đoàn 207, phần lớn thuộc ĐH Xây dựng HN đã chết trong trận này nhưng CQ BỎ QUÊN họ, mãi sau CQ mới biết, sửa sang miếu này.

Trận này tôi ko có dự vì đi họp tại căn cứ Đồng Tâm, nghe lính kể lại "lính nhà bếp cũng lấy được súng, v.v...

 Tử vi của dân bản địa Mỹ, mà trước đây, điện ảnh Mỹ đã sai lầm khi gọi họ dân Da Đỏ (Red Skin) trong các phim cao-bồi hay western trình chiếu tại Sài Gòn trước 75.

Theo tử vi này, tôi thuộc tuổi Rái Cá (Otter) vì sanh từ 20/1 - 18/2. Sau đây là phần đầu của tử vi này, ảnh 1-2-3, dựa theo sách tử vi của họ, ảnh 4, mà tôi mua trong 1 lần triển lảm sách tiếng Anh tại nhà sách Lê Phan khoảng cuối TN 1980.

                            Ảnh 1: Chụp lại từ màn hình.  

   

Ảnh 2-3: Bản gốc.

Ảnh 4. Sách tử vi của dân bản địa Mỹ.

 

TRẬN IA DRANG, BÀI II.

Hồi ký của trung tá Hal Moore  chỉ huy tiểu đoàn (TĐ) đã nhảy vào bãi đáp X-ray.

NGÀY 14/11/65: ĐỔ QUÂN VÀO BÃI ĐÁP X-RAY.

Lúc 8:50 sáng, trên phi đạo của trại LLĐB Plei Me, tôi ra lịnh cho các đại đội trưởng (đ.đ.t.), các sĩ quan (sq) liên lạc , các phi công và bộ tham mưu của TĐ: sẽ đổ quân vào bãi đáp X-ray để tìm và diệt địch. Đ.Đ. Bravo xuống trước cùng với BCH của TĐ, rồi tới Đ.Đ. Alpha, kế đó Đ.Đ. Charlie và kế đó Đ.đ. Delta. Sau đó, Bravo và Alpha sẽ tiến theo hướng tây bắc, Charlie sẽ tiến theo hướng tây nam về núi Chu Pong. Delta sẽ điều khiển các súng cối. Các trung đội viễn thám và súng cộng đồng sẽ là trừ bị TĐ (nghĩa là nằm lại trại Plei Me -- ND).

Pháo binh sẽ bắn trong 8 phút vào bãi đáp Yankee và Tango để nghi binh, rồi sẽ bắn trong 20 phút vào bãi đáp X-ray và vùng phụ cận. Các trực thăng võ trang sẽ bắn rocket trong 30 giây và bắn đạn trong 30 giây kế tiếp. BCH nhẹ của TĐ - chỉ huy bởi thiếu tá Wirth, ban tiếp liệu và y tá sẽ được chuyển tới bãi đáp Falcon, nơi mà hai pháo đội sẽ đến.

Đại Tá Brown tới thăm TĐ và tôi trình bày kế hoạch. Ông đồng ý 100/100. Ông nói chuyện với sq và binh sĩ (bs) trong vài phút. Trước khi rời, ông gọi tôi và Đ.U. Matt Dillion, trưởng ban 3/hành quân, ông nói "Tôi muốn hai ông cẩn thận đặc biệt cho cuộc hành quân này". Ông có vẻ quan tâm. Khi chúng tôi đưa ông tới trực thăng, ông lập lại: "Các đ.đ. phải phối hợp chặc chẻ". Lúc 9:15, 2 pháo đội cho biết họ trên đường tới bãi đáp. Tôi chọn 10:30 là giờ đổ quân (touchdown) . . .

Kế đó tôi nhận được tin pháo binh chưa đến bãi đáp Falcon vì gió mạnh ** do đó ko thể bắn vào mục tiêu trước 10:17. Giờ G phải lùi lại. Dillion lên trực thăng chỉ huy tới toán yểm trợ hỏa lực và liên lạc với trực thăng. Bruce Crandall (chỉ huy các trực thăng) và tôi đứng bên cạnh trực thăng, thảo luận chi tiết cuối cùng. Đ.U. phi công Jon Mills, xem bản đồ, lịch trình bay và máy tính (calculator) và nói: "Sẽ tới bãi đáp trong 30 phút 15 giây".

Chúng tôi lên trực thăng . . . 16 trực thăng đồng loạt cất cánh trong đám bụi đỏ và tiến về bãi đáp X-ray.

. . . Chúng tôi bay ở độ cao 2.000 bộ để tránh đạn súng nhỏ trên đường bay dài 14.3 dặm Anh, theo đội hình gồm 4 nhóm x 4 chiếc (16 chiếc); bốn trực thăng võ trang bay hai bên của đội hình để bảo vệ cạnh sườn. Đ.Đ.T. của Đ.Đ. Bravo nhớ lại: "Đây là 1 buổi sáng sương mù, mát mẻ và bạn có thể thấy pháo đội 105 ly đang nả vào những khu vực quanh bãi đáp" . . .

Còn 4 dặm tới bãi đáp X-ray, Crandall ra lịnh cho các phi công hạ cao độ xuống sát ngọn cây để tới mục tiêu. Đ.U. Matt Dillon nói qua vô tuyến:"Đạn pháo binh chỉ ngưng rơi trước khi trực thăng đổ quân. Nếu pháo binh ngừng quá sớm, địch sẽ đón chờ các anh."

Chúng tôi còn hai phút và có thể thấy khói và bụi bay chung quanh bãi đáp. Đạn được bắn vào cánh rừng thưa để trực thăng chuẩn bị đáp. Bốn trực thăng võ trang bắn vào chu vi của bãi đáp với rocket, phóng lựu M-79 và đại liên M-60. Chúng chỉ dùng 1/2 hỏa lực đề phòng địch xuất hiện sau khi chúng tôi đã xuống đất.

Lúc 10:48, trung sĩ 1 Plumley, Đ.U. Metsker, Bob Ouellette và Nik thông dịch viên đứng gần tôi. Chỉ trong chưa tới 10 giây, 8 trực thăng lại bốc lên trời, bay về hướng đông trở lại trại Plei Me. Đợt hai gồm 8 chiếc đang đáp xuống.

(còn tiếp) .

Dịch từ 'We were soldiers once . . . young' .

H1: BCH tiểu đoàn trước khi đổ quân vào bãi đáp X-ray: hàng đứng từ trái đếm qua gồm trung sĩ 1 Basil Plimley, sq hành quân Matt Dillon, TĐT Hal Moore, trang bị M-16, đ.đ.t. Tom Metsker. Hàng ngồi: bên phải là âm thoại viên Bob Ouellette.

H2: Skip Fessmire, chỉ huy đ.đ. C, trang bị súng lục, và trung đội trưởng viễn thám Pat Payne trong những ngày hạnh phúc trước khi đổ quân vào bãi đáp Albany. Đ.Đ. này chết 46 người và bị thương 50 người.

H3: đ.đ.t. Tony Nadal và sq hành quân Matt Dillon trong một cuộc HQ gần An Khê trong tháng 10/65.

H4 : Đ.U. Bruce Crandall, chỉ huy các phi công trực thăng gan dạ đã bay vào vùng lửa đạn ở X-ray để đem đạn dược, nước uống và di tản thương binh.

H5-6: trận chiến tại thung lũng Ia Drang với các bãi đáp X-ray, Albany, Falcon - nơi đặt hai pháo đội 105 ly, Victor.

Nói thêm: SĐ 1 không kỵ tổ chức khác với sđ bộ binh hay sđ TQLC Mỹ. Pháo binh 105 ly hay 155 ly cũng được chuyên chở bằng trực thăng. Có lực lượng trực thăng riêng của sđ gồm: trực thăng chở quân, trực thăng võ trang (gunship), trực thăng thám thính, trực thăng lớn như H-47 (Chinook), H-53 (cần trục bay), v.v..

** Đưa đại bác 105 ly bằng trực thăng rất khó khăn, ko dễ dàng như chuyên chở 50 lính bộ binh. Nếu gió mạnh, trực thăng sẽ bay rất chậm vì vướng đại bác treo dưới bụng.

   

              

                                   HAI TQLC MỸ ĂN MỘT CHÉN CƠM CỦA MỘT PHỤ 

                                      NỮ VIỆT NAM VÀO NGÀY 13/2/1968 TẠI HUẾ.

                                   

                  

 Ảnh này chụp năm 1949, lúc đó tôi được 2 tuổi, ngồi trong lòng ba tôi (lúc đó 29 tuổi). Ảnh này nguyên là ảnh nhỏ, nay phóng lớn, nên ko rõ lắm.

 CÁCH ĐÂY ĐÚNG 11 NĂM (2012) TÔI ĐÃ BỊ TRỘM LẤY HẾT MÁY TÍNH

Tôi đã dùng 1 máy tính của thư viện để viết lá thư sau:

"thua cac ban,

sau khi bi trom vieng nha lay ba cai laptop, mot lcd monitor-22 inch moi tinh - con trong thung, 1 may anh panasonic va mot may xay trai cay hieu cuisineart; thi nay toi bi them tro ngai la chua co dien thoai nha va internet. rieng internet thi cong ty dien thoai noi thang dau tien toi se ton 170 do de mua router moi , chu ko xai router cu ; vi vay toi chua order. va lai dau thang 1, toi phai dong cho chu nha 400 do deposit nen hoi ket tien.

thanh ra, giai doan nay, toi phai ra thu vien cong cong de xu dung internet gui mail cho cac ban.

DUNG LA PHUOC BAT TRUNG LAI, HOA VO DON CHI!"

 Lá thư của ông Trần Ngọc Trình, một "cây đa cây đề" của ngành XD VNCH. Ông là TGĐ của công ty Nhà Tiền chế hay NHATICO, cũng là đàn anh của ba tôi vì ổng trong nghề trước ba tôi. Khoảng đầu TN 1940, đang học Y khoa năm đầu tiên ở Hà Nội, nhưng ba tôi đã nghỉ ngang vì ko muốn tốn tiền của ông bà nội (đang sống ở Đồng Hới) nên đã vào nam lập nghiệp ở Đồn điền Cao su Đất đỏ ở Quản Lợi tỉnh Thủ Dầu Một với chức thư ký kho hàng. Ở đây, ba tôi cưới má tôi và tôi đã ra đời ở đồn điền năm 1947.

Sau đó ba tôi về SG và làm việc cho thầu khoán Phạm văn Định ở Da Kao Tân Định. Nghề dạy nghề, từ 1 kẻ ko biết gì về XD, từ từ ba tôi đã lãnh thầu xây biệt thự, xây hãng xưởng, v.v... Ba tôi hùn hạp mở ngân hàng Trung Nam ở Chợ Cũ và lập 1 công ty thu thác hàng hải có tên VIMITRACO.

Sau đây là thư của ông Trình gửi cho các nhà thầu phụ (sous-traitant) về việc Mỹ trả tiền cho công trình Chương Thiện - Cần Thơ.

 https://youtu.be/LBXQomWRYcw?si=p4uzEW_JtE4poAvE

 

 Vợ chồng Tổng thống Thiệu tiếp nhận nghi lễ từ con rể. Nhờ ông bà Thiệu mà mấy triệu người Việt đã định cư ở nước ngoài, trong đó có cả nhiều kẻ làm ruộng và đánh cá - một tiếng Anh cũng ko biết. Điều mà trước đây họ có nằm mơ cũng không thấy. Chưa kể một số VC và con cháu của họ. Nguồn ảnh: Paris Match số tháng 4/1975. 

 Rue MacMahon à Saigon.

Tôi đặt câu hỏi trên và IA trả lời như sau, tạm dịch:

ĐƯỜNG NAM KỲ KHỞI NGHĨA, TRƯỚC 1975 LÀ ĐƯỜNG CÔNG LÝ, VÀ TRƯỚC 1955 LÀ RUE MACMAHON (MẶC MÁ HỒNG).

a/ Tổng quát:

Con đường mà tên cũ là Rue MacMahon tại Sài Gòn (TP.HCM) bây giờ gọi là Nam Kỳ Khởi Nghĩa.

Đường này là một trục lộ quan trọng chạy ngang trung tâm TP.HCM, phần lớn trong Quận 1 và kéo dài sang Quận 3.

b/ Thông tin quan trọng:

- Tên hiện thời: Nam Kỳ Khởi Nghĩa.

- Vị trí: Nó song song với Đường Pasteur và là một tuyến đường quan trọng tại trung tâm thành phố. Nói thêm: Trước 1975, Đường Công Lý chạy ngang mặt sau của Bộ Công chánh VNCH, (trên đường này có nhà hàng Thanh Thế rất nổi tiếng), và chạy trước Dinh Độc lập, và đi về phía sân bay TSN. Ở góc đường Lê Lợi-Công Lý có chợ sách cũ, nơi mà tôi đã ăn cắp tiền của cha mẹ để mua 1 xe ba gác toàn nguyệt san National Geographic của Mỹ -- người dịch.

- Bối cảnh lịch sử: Sau 1955, phần lớn các đường mang tên Pháp tại Sài Gòn đã được thay đổi để xác nhận chủ quyền của Việt Nam. Chỉ có vài tên đường, như Rue Pasteur, Rue Calmette, và Rue Yersin, được giữ lại vì những đóng góp ý nghĩa về khoa học của các cá nhân này.

c/ Những địa điểm đáng chú ý trên Rue MacMahon:

- Một biệt thự lớn trước kia ở 169 Rue MacMahon, nay mang số 169 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, được dùng làm Nhà Thiếu nhi Thành phố HCM.

- Địa chỉ cũ của Maison Centrale (Khám Lớn Sài Gòn) nằm ở góc Rue de La Grandière và Rue MacMahon.

===

Một ban quân nhạc của Quân đội Việt Nam vinh danh cái chết của Thống chế Pháp Jean de Lattre de Tassigni - đã chết vào đầu năm 1951 vì ung thư tại Pháp. De Lattre đã đến Đông Dương, lúc cuộc chiến chống Cộng rất đen tối; ông đã nâng cao tinh thần chiến đấu của Pháp và ngăn chận CS.

Ảnh: Đường Mac Mahon được đặt lại tên là Đường De Lattre de Tassigni; bảng tên đường (bên phải) được che giống như một pho tượng chờ được vén màn. Cờ vàng với ba sọc đỏ của Việt Nam theo tập quán (customary) nằm cạnh cờ Tam tài của Pháp trên các tháp canh và công sở.

Nguồn: Nguyệt san National Geographic khoảng năm 1952.

 

PHẦN LỚN CÁC XÁC CHẾT LÀ LÍNH NGHĨA VỤ QUÂN SỰ, TUỔI 16-17

-- Bài này chưa từng đăng trên báo chí Việt ngữ ở hải ngoại.

- - Lịch sử ko thể viết lại theo ý muốn của kẻ chiến thắng, mà cần phải mô tả trung thực những gì thực sự xảy ra.  

--  Nhất tướng công thành vạn cốt khô - tục ngữ.

- - Vào sáng ngày mùng 4 tết năm Mậu Thân 1968, liên quân Việt-Mỹ tại sân bay Biên Hòa và căn cứ Long Bình đã đếm tổng cộng 527 xác VC tại trận địa. Phần lớn xác chết là lính nghĩa vụ (conscript) CSBV ở tuổi 16 và 17, vừa mới đưa từ miền bắc vào, tăng cường cho sư đoàn 5 của Lực lượng Võ trang Giải phóng Nhân dân (People's Liberation Armed Force) thuộc Mặt trận Giải phóng miền Nam. Do lực lượng của Mặt trận này chết quá nhiều, nên từ từ được bổ sung bởi bộ đội chính qui CSBV từ miền bắc gửi vào. (Nói thêm: Trong khi thời đó, ở miền nam, nam thanh niên đủ 18 tuổi mới đi quân dịch. Cũng có những thanh niên, tuy chưa 18 tuổi, đã mượn giấy khai sanh của kẻ khác để đi lính – người dịch).

Chuyển ngữ từ quân sử chính thức của Mỹ, mà nguồn đăng ở cuối bài. 

…

"Sau Biệt khu Thủ đô , mục tiêu quan trọng hàng thứ hai trong kế hoạch tấn công của Trung ương Cục miền Nam, viết tắt theo tiếng Anh là COSVN, là phức hợp quân sự Biên Hòa-Long Bình, nằm khoảng 20 km đông bắc của thủ đô và cách Sài Gòn bởi Sông Đồng Nai, cũng là ranh giới giữa tỉnh Gia Định và Biên Hòa. Ở tây bắc của căn cứ Long Bình là căn cứ Không Quân Biên Hòa, nơi chứa các phi đoàn chiến đấu-oanh tạc cơ và các đại đội trực thăng gunship, và cũng là nơi đặt BCH của sư đoàn 101 Dù vừa tới Việt Nam. Đoàn 3 Cảnh sát An ninh của Không quân Mỹ giữ các bunker và tháp canh bao quanh sân bay này, trong khi tiểu đoàn 57 ĐPQ của Nam Việt Nam canh giữ vùng nông thôn sát sân bay Biên Hòa. Ở ngay phía nam của sân bay Biên Hòa, là Bộ Tư lịnh Quân đoàn (BTL/QĐ) 3 của tướng Lê nguyên Khang, trong đó có lực lượng phản ứng nhanh của liên đoàn 3 BĐQ, gồm các tiểu đoàn 35 và 36 BĐQ. Hai tiểu đoàn pháo 155-ly, hoạt động tại 1 căn cứ gần sông Đồng Nai, ở phía đông nam của thành phố Biên Hòa.

Bốn km phía đông của căn cứ Biên Hòa là phức hợp quân sự Long Bình, một doanh trại rộng 30 km2 được dùng làm căn cứ tiếp vận chánh của quân đội Mỹ tại quân đoàn 3 và cũng là nơi đặt bộ tư lịnh lo về hành chánh và tiếp vận cho QĐ Mỹ tại VN, viết tắt theo tiếng Anh là USARV. Nói thêm: việc hành quân và điều động các đại đơn vị Mỹ tại VN vẫn do MACV chỉ huy, mà BTL đặt trong sân bay Tân Sơn Nhứt – người dịch.

Một doanh trại lớn có tên Plantation (đồn điền), ở phía bắc của căn cứ Long Bình, nơi đặt BTL của Lực lượng 2 Dã chiến, BCH của Lữ đoàn 199 bộ binh, và BCH của Đoàn 12 Không vận. Đơn vị này cung cấp trực thăng yểm trợ cho khắp QĐ 3 và chỉ huy 9 đại đội trực thăng tấn công đồn trú tại Biên Hòa và Long Bình. Tiểu đoàn 720 Quân Cảnh bảo vệ an ninh cho căn cứ Long Bình, trong khi các thành phần của Lữ đoàn 199 bộ binh (BB) tuần tiểu những quận chung quanh căn cứ để ngăn chận các tấn công bằng hỏa tiển và cối vào 2 căn cứ này. Ngoài ra, tướng Weyand ra lịnh cho tướng O’Connor, tư lịnh (TL) của sư đoàn 9 bộ binh, chuẩn bị 1 lực lượng cơ giới ở Bearcat, nơi đặt BCH của Lữ đoàn 1 của sư đoàn này, cách Long Bình 16 km, trong trường hợp Long Bình bị tấn công.

Lúc 00:30 giờ ngày 31/01/1968 (mùng 3 tết năm Mậu Thân), một toán tuần tiểu của lữ đoàn 199 bộ binh (BB), đó là đại đội E của TĐ 4/12, đã phát hiện 1 đơn vị địch cấp đại đội khoảng 10 km bắc của Biên Hòa, đang hướng về phía sân bay Biên Hòa. Quân Mỹ đã giao chiến với yểm trợ của pháo binh, hạ 47 VC. Ba chục phút sau, một toán viễn thám của lữ đoàn 199 phát hiện lính địch di chuyển xuyên rừng cao su chỉ cách phía bắc căn cứ Long Bình khoảng vài trăm mét. Vài gunship xuất phát từ sân bay Biên Hòa để điều tra, nhưng không thấy gì do trời quá tối.

Hai giờ trôi qua không có dấu hiệu gì của địch. Và vào 0300 giờ, các gunship trong lúc bay vòng trên khu rừng ở bắc Long Bình đã thấy nhiều ánh lửa rực sáng khi một loạt hỏa tiển 122 ly bắn vào Biên Hòa và Long Bình. Các xạ thủ của trung đoàn 84A pháo binh của Quân chính qui CSBV đã bắn khoảng 100 đạn cối 82 ly và 90 hỏa tiển 122 ly vào Long Bình. Hai chục quả đã nổ gần BTL của 2 Dã chiến và BCH của lữ đoàn 199 bộ binh tại căn cứ Long Bình, nhưng không thiệt hại nhiều về vật chất. Quyền TL của lữ đoàn 199, đại tá Frederic Davidson, ra lịnh cho ba TĐ tiến vào lục soát khu vực đặt hỏa tiển. Tướng Weyand ra lịnh cho tướng O’Connor gửi một lực lượng thiết giáp đặc nhiệm đang đóng ở căn cứ Bearcat.

Tiếng nổ của các hỏa tiển này là dấu hiệu tấn công của sư đoàn 5 VC. Nói thêm: Đây là một sư đoàn của Mặt trận Giải phóng miền Nam; khác với các sư đoàn CSBV đến từ miền bắc – người dịch. Hai tiểu đoàn của trung đoàn 274 thuộc sđ này xuất hiện từ 1 đồn điền cao su khoảng 500 mét phía đông của sân bay. Các chỉ huy của VC đã có những bản đồ chi tiết của sân bay Biên Hòa, cung cấp bởi các công nhân làm việc tại đây. Họ đã biết rõ nơi đậu của các máy bay cũng như nơi chứa bom đạn và xăng dầu cho các máy bay này.

Trước khi tới phi đạo, trung đoàn 274 VC phải vượt qua một phòng tuyến gồm các bunker của một trung đội ĐPQ VNCH và lính thuộc Đoàn 3 An ninh Cảnh sát của Không quân Mỹ. VC đã tập trung tấn công vào một chốt rất quan trọng của phòng tuyến này, đó là một hầm ngầm (pillbox) làm bằng bê-tông cốt sắt có từ đời Pháp, có tên là Bunker Hill số 10. Có ít nhứt là 5 quả B-40/B-41 và hàng chục đạn cối bắn vào hầm ngầm này ngay từ phút đầu tiên của trận đánh. Dù bị pháo kích, đại úy Reginald Maisey Jr., lợi dụng lúc ngưng tiếng súng, bước ra khỏi hầm để quan sát địch quân, và báo cáo với trung tâm hành quân. Vận may của ông đã hết lúc 0430 giờ sáng khi 1 quả B-40 trúng ông. Lính trong hầm ngầm này và các vị trí gần đó tiếp tục chiến đấu bằng M-16 và đại liên M-60 khiến hai tiểu đoàn VC này không thể tới gần các bunker này.

Một số phi xuất của trực thăng Cobra AH-1 thuộc đại đội 334 trực thăng tấn công đã gầm thét bên trên (aloft) mục tiêu ngay khi trời vừa sáng, nhờ đó giúp họ phân biệt địch và bạn trên mặt đất. Các Cobra liên tục nả đạn đại liên và rốc-két vào các lính VC trong cánh đồng cỏ bên dưới. Hàng ngũ địch rối loạn trong làn khói mờ ảo (hazy) do cỏ khô bắt lửa gây ra.

Ngay trước 12 g trưa, tiểu đoàn 57 ĐPQ VNCH xuất phát từ phòng tuyến đã phản công buộc quân VC phải bỏ một số vị trí mà họ đã chiếm giữ. Trong khi đó, một lực lượng tạp nhạp gồm đầu bếp, lính chuyên môn và lính văn phòng thuộc tiểu đoàn 145 không vận Mỹ đã chiếm các vị trí dọc theo phòng tuyến này để tăng cường lực lượng. Trước tình thế này, trung đoàn 274 VC rút về phía đồn điền cao su. Khi quân Việt-Mỹ lục soát trận địa, họ thấy hơn 100 xác địch rải rác khắp nơi, và gần phân nửa xác chết đều mang theo chất nổ có bộ phận canh giờ -- mà họ sẽ gắn vào máy bay Mỹ nếu họ đến được mục tiêu. Sân bay Biên Hòa hoạt động trở lại, một phi đội C-130 đã đến sau đó, chở theo tiểu đoàn 2/506 thuộc sđ 101 Dù, từ tỉnh Phước Long, để giúp quân nam VN đang đánh nhau với một tiểu đoàn VC trong thành phố Biên Hòa.             

LÍNH CỦA LỮ ĐOÀN 199 BỘ BINH BẢO VỆ TRẠI  PLANTATION

Khi trung đoàn 274 VC bắt đầu tấn công sân bay này vào sáng mùng 3 tết, trung đoàn 275, cũng thuộc sđ 5 VC này, đã vào vị trí để tấn công căn cứ Long Bình từ hướng tây bắc. Lúc 0430 giờ sáng, hai TĐ của trung đoàn này xuất phát từ một ấp nhỏ có tên Làng Cô nhi, vì phần lớn cư dân là vợ và con của lính VNCH tử trận; làng nằm ngay phía tây của doanh trại có tên Plantation đã nói ở trên. Khi trông thấy lính địch tràn ra khỏi ấp, lính phòng thủ ở trại Plantation, từ trong các bunker vững chắc đã bắn chúng bằng súng nhỏ và đại liên, lại được yểm trợ bởi thiết vận xa. Đối diện với hỏa lực này, và bị soi sáng bởi đèn pha của trại và hỏa châu từ máy bay, địch quân chạy vào 1 rừng tre gần đó để ẩn núp. Hỏa lực của quân Mỹ đã bắn nát vườn tre này.

Một lát sau, khoảng 0530 giờ sáng, quân của sđ 9 Mỹ đến từ trại Bearcat. Một đoàn thiết vận xa chở TĐ 2/47, chạy nhanh trên QL-1 từ hướng đông và tạo 1 phòng tuyến đối diện TĐ địch trong rừng tre. Trong lúc thiết vận xa nổ súng vào rừng, các gunship thuộc chi đoàn 3/17 thiết kỵ liên tục nả đạn và rốc-kết vào VC. Cuộc bắn phá kéo dài tới khoảng 0800 sáng khi hai TĐ VC băng qua QL-1 để về Làng Cô nhi.                     

  LÍNH VÀ THIẾT VẬN XA M113 CỦA TIỂU ĐOÀN 2/47 BỘ BINH TIẾN VÀO LÀNG CÔ NHI.      

Tăng cường bởi đại đội B của TĐ 2/39 bộ binh vừa được trực thăng vận từ trại Bearcat, quân của TĐ 2/47 đã tiến vào Làng Cô nhi và tìm kiếm địch trong 1 trận đánh gần như suốt ngày mùng 3 tết. Rút về phía bắc vào rừng cao su, trung đoàn 275 VC để lại trên 200 xác.

Thành công duy nhứt của địch trong trận đánh vào căn cứ Long Bình, đã xảy ra lúc 0400 giờ sáng tại cạnh đông bắc của căn cứ khi 1 toán đặc công 60-người đã xâm nhập chu vi phòng thủ và vào được kho đạn khổng lồ, lớn nhứt tại nam VN. Bị truy đuổi bởi lính của TĐ 720 quân cảnh, VC kịp thời đặt 18 túi chất nổ trước khi rút. Công binh chỉ tìm thấy và tháo gở 7 túi, số còn lại đã phát nổ khoảng 0730 giờ sáng. Tám túi bị hỏng hay do đặt sai nên chỉ gây thiệt hại nhẹ, nhưng ba gói đã làm nổ tung pa-lét trên chất đầy đạn pháo binh và thuốc đẩy (propellant). Vụ nổ tạo đám mây, có thể thấy từ nhiều km, nhưng nhờ tường cao bao quanh các nơi chứa đạn, đã ngăn không lây lan đến nơi chứa đạn khác. Vụ nổ chỉ gây một tổn thất nhỏ so với tổng số đạn tồn trữ, và được bù đắp nhanh chóng trong vài ngày.        

Liên quân Việt-Mỹ tại Biên Hòa và Long Bình đã đếm tổng cộng 527 xác VC tại trận địa vào sáng ngày mùng 4 tết. Phần lớn xác chết là lính nghĩa vụ (conscript) CSBV ở tuổi 16 và 17, vừa mới tăng cường cho sư đoàn 5 VC này để đánh trận Mậu Thân. (Nói thêm: Đây là lính mới đưa từ miền bắc, ở tuổi 16-17, nhưng phải đi nghĩa vụ, trong khi thời đó, ở miền nam, nam thanh niên đủ 18 tuổi mới đi quân dịch. Có những thanh niên, tuy chưa 18 tuổi, mượn giấy khai sanh của kẻ khác để đi lính – người dịch). 

Ngoài nửa ngày máy bay ko thể lên xuống ở sân bay Biên Hòa và vài nơi chứa đạn bị nổ ở Long Bình, hai căn cứ này chỉ bị thiệt hại nhẹ. Kế hoạch tràn ngập sân bay Biên Hòa và căn cứ Long Bình của sư đoàn 5 VC là một thất bại quá rõ ràng (conspicuous)./.

Chuyển ngữ từ trang 346-353 của sách Staying the Course October 1967 to September 1968.

San Jose ngày 25/12/2025 lúc 1227 pm, cập nhật lúc 0913 pm ngày 30/12/25.

Trần Anh Tú

 ====

BẢN ĐỒ SÂN BAY TÂN SƠN NHỨT TRONG TRẬN MÂU THÂN.

Gia Đình Tổng thống Thiệu