NƯỚC MẤT THÌ NHÀ TAN:  Tôi suýt là dân Nhật nếu di tản trong tháng 4/75!

- Mình tính ko bằng Trời tính.

BÀI 1.

Trong đầu thập niên 1970, ba tôi làm đại lý tại VN cho hãng "K" Line, một trong hảng tàu biển hàng đầu của Nhật (K hình như là chữ tắt của Kawasaki). Công ty của ba tôi chuyên về stevedoring (thụ thác hàng hải, bốc xếp, v.v...). Công ty dùng trọn vẹn tầng trệt của tòa nhà 3 tầng của gđ tôi và trang bị những thiết bị điện tử tân tiến của Nhật như intercom để liên lạc giữa các phòng trong tòa nhà, teletype (viễn ấn tự, hoạt động 24/24 và 7 ngày 1 tuần) đễ nhận tin từ Nhật báo trước có tàu sắp cặp bến Sài gòn . . . với các cô thư ký xinh như mộng và cũng rất giỏi tiếng Anh . . . và vài người biết tiếng Nhật. (Trước 75, hàng Nhật tràn ngập tại SG, một phần do lính Mỹ dùng, một phần được CP nhập cảng. Phải nói Nhật phát triển hay làm giàu nhờ chiến tranh VN vì quân đội Mỹ xài toàn đồ Nhật từ máy ảnh, TV, radio cassette . . . đến xe GMC và xe bus quân đội hiệu Isuzu đều sản xuất tại Nhật . . .các chiến cụ hư hỏng được chở sang Nhật để tái chế dùng cho công nghiệp . . . Nhật là hậu cần (kho chứa bom đạn, quân trang quân dụng) của QĐ Mỹ cũng như nơi giải trí R & R của lính Mỹ.

Trong những ngày cuối tháng 4/75, trước sự sụp đổ liên tục của các tỉnh thành của miền Nam VN, người Nhật đã khẩn khoảng yêu cầu gia đình tôi, di tản đi ra khỏi nước bằng tàu lớn của họ. Ba tôi vì: chưa có kinh nghiệm với CS, tài sản quá nhiều, và đặc biệt, không nghĩ rằng miền Nam sụp đổ nhanh chóng và dễ dàng như vậy. Trong những ngày cuối cùng, trong khi nhiều ng rút tiền mua vàng thì ba tôi lại gửi tiền vào ngân hàng vì nghĩ rằng NH là nơi gửi an toàn nhứt trong thời loạn ly vì không sợ bị cướp. Và đúng như vậy, hệ thống NH của chế độ cũ chỉ "trút hơi thở cuối cùng" khi có lịnh đầu hàng của ông Dương văn Minh.

Cũng do gđ làm ăn với ng Nhật và thỉnh thoảng họ lên tầng hai thăm gđ tôi nên tôi có học vài câu chào hỏi của Nhật như: cám ơn (Arigato gozaimasu), xin mời (dozo), . . . và nhiều từ khác và đã gần như quên hết sau các năm tù.

Tôi nhớ, trong những ngày đầu tháng 5/1975, một đại đội quân CSBV đóng ở tầng ba của nhà tôi: khi họ vào VP của ba tôi, đặt tại một góc của tầng này thì thấy lá cờ VNCH trên bàn làm việc, họ bảo tôi vứt ngay lá cờ đó. Họ nói với tôi, đơn vị của họ đã gặp tổn thất khi đụng với sư đoàn 7 ngụy vì "chúng chuyên đánh đêm". Họ không ngờ đang nói chuyện với một quân nhân của SĐ này . . .

Khoảng hơn 1 tháng sau, tôi đi "học tập 10 ngày" theo thông báo của UB quân quản Sài gòn và chỉ trở về nhà vào một đêm tối sau gần SÁU NĂM. Đây là một ngôi nhà, số 122 đường Yersin quận 1, nhỏ hơn ngôi nhà cũ vì ba tôi phải bán để trả nợ cho tiền vay từ chế độ CŨ--trong khi tiền gửi trong NH của chế độ cũ thì mất trắng.

Chủ cũ của căn 122 Yersin là người Hoa, đã vượt biên. Lầu 2 của nhà này trải thảm--mà trước đó tôi chưa bao giờ thấy dù ba tôi làm thầu khoán xây biết bao nhà cửa!

...

Vì trước đó ba tôi đã hiến nhiều nhà như hai biệt thự ở làng ĐH Thủ Đức, Đà Lạt, Nha Trang, v.v... nên CP đã cho ba tôi chọn một căn để ở, trong đó có một căn ở đường Nguyễn Huệ quận 1--ba tôi ko chọn căn này vì nghĩ rằng nhà nước đâu còn cho dân buôn bán thì lấy nhà ở đường Nguyễn Huệ làm gì, ông đã chọn căn ở đường Yersin vì có bạn cũ ở cách đó vài căn. Ông này từng là trưởng ty cảnh sát công lộ ở SG.

Thôi đành tự nhủ : NƯỚC MẤT THÌ NHÀ TAN!

Thời đó chưa có phone tay: số phone 94.825 cũng dùng cho nhà tôi.

BÀI 2. ĐÁ NÁT VÀNG PHAI.

- Mất nước là mất tất cả.

- Mình tính ko bằng Trời tính.

Sau 75, nhiều gđ ở miền Nam ngậm đắng nuốt cay vì mất của mà ko dám khiếu nại, trong đó có gđ tôi.

- Sau ngày 30.4.75, GIÀU CÓ LÀ TỘI LỖI đến độ cho nhà/xe không ai dám lấy. Chỉ sau đó một thời gian mới có vụ mua bán nhà bằng giấy tay với giá vài chỉ vàng cho những người làm trong chính quyền tại địa phương*.

1/ Số là ba tôi có một biệt thự 2 tầng, rất đẹp ở số, hình như là số 6, đường Thi Sách Đà Lạt, màu vàng sậm, xem bản đồ 1. Trên lầu và từng trệt đều có lò sưởi, phòng ngủ, phòng tắm, sàn gỗ (moquette), v.v... theo kiểu Pháp. Các ông lớn của ngân hàng VN Thương Tín lên Đà Lạt đều ngụ ở nhà ba tôi (vì người quản gia ở nhà kế bên).

Sau 30.4.75, ba tôi định lên xem nhà nhưng ông quản gia nói, 'ông mà lên đây nhận nhà thì CS sẽ còng đầu ông vì tội tư sản mại bản, địa chủ, v.v...' (Ổng nói đúng vì thời đó GIÀU CÓ LÀ TỘI LỖI nên có cho cũng ko ai dám nhận). Sau đó 1 thời gian, một tên VC giờ-thứ-25 * nhưng gốc Nhân Dân Tự Vệ chế độ cũ có nhà gần đó, về SG gặp ba tôi và đề nghị 'bác lên đây nhận nhà thì ko được rồi, nay bác làm giấy tay bán cho cháu lấy vài CHỈ VÀNG'. Ba tôi nghe lời y và làm giấy tay, sau đó nghe nói y bán biệt thự này cho người khác và vượt biên sang Canada.

Tới khoảng năm 1988-89, ba tôi nhờ cô Vân lên ĐL gặp chủ nhà thì họ nói 'đã mua nhà này cả trăm CÂY VÀNG'. Thế là cô này buồn bả về báo cho ba tôi.

2/ Ba tôi cũng có một biệt thự cũ kiểu Pháp có đất chung quanh ở số 12 Quang Trung Nha Trang, màu vàng sậm, xem bản đồ 2, từ đó ra đường Độc Lập rất gần. Ba tôi cho ng láng giềng thuê sân trước để mở quán nhậu Lai Rai. Sau ngày 30.4.75, ba tôi cũng bán rẻ như trên, lấy vài chỉ vàng.

3/ Ba tôi có hai biệt thự ở Làng ĐH Thủ Đức, có vườn, hòn non bộ và HỒ BƠI; trước 75 cho Mỹ mướn, sau 75, ba tôi HIẾN cho địa phương VÌ SỢ. (Lô đất này là của KTS Ngô Viết Thụ, vì có công chỉnh trang đô thị thời ông Diệm nên ông Diệm cho 2 lô đất ở làng này, ông Thụ nhường lại cho ba tôi. Sĩ, em tôi, thường chở đám em vợ lên bơi lội ở hồ bơi này).

4/ Căn nhà 6-8 Đỗ thành Nhơn Q.4, bề ngang bằng ba căn phố, bề sâu dài hơn bề ngang. Gia đình ba tôi chỉ ở tầng 2 (có phòng khách rất lớn, bar rượu, các hội đoàn hay mượn để tiếp tân hay nhảy đầm) và tầng ba. Liên lạc từ phòng ngủ của ba tôi với VP ở lầu 3 và nhà bếp ở lầu 2 bằng intercom. Tầng ba cũng đặt VP của hảng thầu của ba tôi. Tầng trệt cho một cty thụ thác hàng hải và bốc xếp thuê - ba tôi có phần hùn trong cty này, hình như là Vimitraco. Cty cũng là đại diện duy nhứt của hảng tàu biển Nhật K-Lines. Các cô thư ký đẹp đẻ, nói và đánh máy văn bản bằng tiếng Anh để giao dịch với Nhật. Có máy viễn ấn tự (teletype) chạy ngày đêm để thông báo tàu sắp đến để chuẩn bị thợ thuyền bốc xếp.

Sau 75, CS tiếp thu các ngân hàng, thấy ba tôi "có vay tiền của NH chế độ cũ" nên bắt phải trả. Thế là ba tôi bán nhà cho một cty quốc doanh để trả nợ của chế độ cũ.

...

Nhờ "hiến" 2 biệt thự ở Làng ĐH nên nhà nước cho ba tôi được quyền chọn bất cứ nhà vắng chủ, theo danh sách của họ. Ba tôi nói, lúc đó có nhà mặt tiền đường Nguyễn Huệ nhưng ba tôi ko lấy vì nghĩ có buôn bán gì đâu mà lấy nhà ở đường NH, ông chọn 1 căn mặt tiền ở đường Yersin, quận 1 vì có bạn cũ ở cách đó mấy căn (ông này là trưởng ty CS công lộ VNCH). Khi tôi ra tù năm 1981, tôi về ở nhà này .

Tới cuối TN 1980, vì kẹt tiền, ba tôi lại bán nhà Yersin và mua 1 căn trong hẻm đường NT Minh Khai (tên cũ Hồng Thập Tự). Nhà ngang 4 mét nhưng sâu chỉ 12 m, ba từng. Tôi ở nhà này từ khi ra tù 1981 tới khi đi Mỹ năm 1994.

Sau khi ba tôi chết, má tôi và em gái mua 1 căn phố trệt ở chúng cư Nguyễn thiện Thuật . . .

Ngoài những nhà trên, toàn bộ kho xưởng, máy móc thi công (construction equipment) như cần câu, xe ủi đất, máy trộn hồ, v.v... đều giao cho nhà nước. Trước 75, ba tôi cho thuê những máy móc này khi không dùng tới, bên Mỹ cũng có dịch vụ cho thuê máy móc thi công (equipment rentals) như vậy.

* Nghĩa là ng gia nhập chính quyền CS sau ngày 30.4.75.

BÀI 3. Phong thủy giỏi cho lắm cũng thua mệnh Trời .

- Mình tính ko bằng trời tính.

Dù được thày bói giỏi Trần Hữu Ích, rất nổi tiếng ở Sài Gòn trước 75, coi phong thủy trước khi gđ tôi dọn vào ngôi nhà ba tầng, bề ngang bằng ba căn phố, ở số 6-8 Đỗ thành Nhân quận 4 Sài Gòn; nhưng cuối cùng, căn nhà này và nhiều nhà khác của ba tôi đã lọt vào tay VC sau ngày 30.4.75.

Thày phong thủy phán rằng :

1/ Mẹ tôi và các em tôi về nhà mới trước: chọn ngày thứ tư 4 tháng 10 1961 giờ tý, từ 0g15 tới 2 g sáng. (25 tháng 8 âm lịch).

2/ Bố tôi về nhà mới : thứ ba 10 tháng 10 1960 giờ tý, từ 0g15 tới 2 g sáng (ngày mồng 1/9 âm lịch).

SJ May 12 2025.

Tài Trần